Όπως έχουμε διαπιστώσει στην πράξη, η κάθετη αυτή ανάγνωση δεν είναι συνεχής και αδιάλειπτη, αλλά διακόπτεται ενίοτε λόγω της εστίασης σε ορισμένα σημεία του κειμένου που παρουσιάζουν στον μεταφραστή ιδιαίτερο, από σημασιολογική άποψη, ενδιαφέρον ή λόγω της σημειακής χρήσης βοηθημάτων τα οποία διευκολύνουν τον μεταφραστή στην κατανόηση κάποιου σημείου που κρίνει ότι είναι πολύ σημαντικό. Παρακολουθώντας τις κινήσεις εκπαιδευόμενων μεταφραστών, διαπιστώνουμε ότι οι κινήσεις αυτές δεν ακολουθούν απαραίτητα την ίδια σειρά και την ίδια ένταση, καθώς η εν γένει στάση τους εξαρτάται συνήθως από την εμπειρία τους στη μετάφραση. Έχουμε παρατηρήσει ότι οι πρωτοετείς φοιτητές έχουν την τάση είτε να ακολουθούν κατά γράμμα τις οδηγίες του διδάσκοντος («πρώτα προβαίνουμε σε μία γρήγορη κάθετη ανάγνωση και μετά συμβουλευόμαστε τα βοηθήματα») είτε με το που παίρνουν το κείμενο «αγκαλιάζουν» τα λεξικά τους και με την πρώτη ευκαιρία τα συμβουλεύονται, ακόμη κι αν δεν έχουν σχηματίσει μια εικόνα για τις επικοινωνιακές συνθήκες που διέπουν το έργο το οποίο τους έχει ανατεθεί και το περιεχόμενο του κειμένου που καλούνται να μεταφράσουν. Όπως τους επισημαίνουμε σε κάθε ευκαιρία, η χρήση βοηθημάτων πριν ολοκληρωθούν αυτές οι προκαταρκτικές διαδικασίες δεν τους εξυπηρετεί απαραίτητα, καθώς, για παράδειγμα, ένα μονόγλωσσο λεξικό παρουσιάζει πολλές και διαφορετικές σημασίες ή/και χρήσεις μιας λέξης, ενώ ένα δίγλωσσο μία ή περισσότερες αποδόσεις. Και οι δύο περιπτώσεις, αντί να βοηθούν τον εκπαιδευόμενο, ενδέχεται να τον αποπροσανατολίζουν ή να προκαλούν ανούσια απώλεια χρόνου και συγκέντρωσης της προσοχής από το βασικό του έργο, το οποίο, όπως αναφέραμε ανωτέρω, συνίσταται στο να σχηματίσει μια πρώτη, προσωρινή, αναπαράσταση του προβλήματος που καλείται να διαχειριστεί. Με την πάροδο του χρόνου, με την άσκηση και τις κατά διαστήματα αξιολογήσεις και επισημάνσεις από πλευράς των διδασκόντων τους, οι εκπαιδευόμενοι βελτιώνονται αισθητά σ’ αυτό το επίπεδο κι έτσι, κατά κανόνα, η πρώτη αυτή επεξεργασία γίνεται ορθά, χωρίς απώλεια χρόνου και ενέργειας.
Οι ενέργειες αυτές, η σημασία των οποίων υποβαθμίζεται ενίοτε από τους εκπαιδευόμενους μεταφραστές, αποσκοπούν στο να ετοιμάσουν το έδαφος για τις πρώτες στρατηγικές επιλογές του μεταφραστή (σχέση κειμένου αφίξεως – κειμένου αφετηρίας, σχεδιασμό έρευνας τεκμηρίωσης, διαχείριση πόρων κ.ά.). Σ’ αυτό το σημείο οφείλουμε να διευκρινίσουμε ότι με τις διεργασίες αυτές ο μεταφραστής δεν αποσκοπεί στην κατανόηση του περιεχομένου του προς μετάφραση κειμένου, αλλά στον προσδιορισμό της φύσης των προβλημάτων που καλείται να διαχειριστεί. Εν ολίγοις, σκοπός όλων αυτών των ενεργειών είναι ο προσδιορισμός του «χώρου του προβλήματος» και η προετοιμασία του μεταφραστή ενόψει του δευτέρου σταδίου της μεταφραστικής διαδικασίας, αντικείμενο της οποίας είναι η ανάλυση και ερμηνεία του προς μετάφραση κειμένου, δηλαδή η κατανόησή του, ενόψει της μετάφρασής του στη γλώσσα αφίξεως.
Πηγή:
Ζητήματα γνωσιακής προσέγγισης της διδακτικής της μετάφρασης, σελ. 71-72
http://www.academia.edu/2280493/_
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου