Μιχάλη Πολίτη, Ζητήματα γνωσιακής προσέγγισης της διδακτικής της μετάφρασης

Πώς γινόμαστε μεταφραστές;

Ποιος έχει τα προσόντα για να γίνει μεταφραστής; Πώς πρέπει να γίνεται η επιλογή των υποψηφίων μεταφραστών; Βάσει ποιών κριτηρίων; Ποια η συμβολή των γνωσιακών πόρων του μεταφραστή στη διαχείριση του μεταφραστικού έργου; Μπορούν οι Γνωσιακές Επιστήμες να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα τη μεταφραστική πράξη; Μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα πορίσματα των σχετικών ερευνών στο πλαίσιο της Διδακτικής της Μετάφρασης; Η μεταφραστική δυσκολία είναι έννοια η οποία μπορεί να οριστεί κατά τρόπο αντικειμενικό ή πρόκειται για έννοια η οποία εξαρτάται όχι μόνο από το προς μετάφραση κείμενο αλλά και από το μεταφράζον υποκείμενο; Μπορούμε να βοηθήσουμε τον εκπαιδευόμενο μεταφραστή να γίνει ακόμη καλύτερος στη δουλειά του παροτρύνοντάς τον να καλλιεργήσει συγκεκριμένες δεξιότητες; Ποια είναι η συμβολή της μεταγνώσης στη διδακτική πράξη; Εκδηλώνεται το φαινόμενο της μεταβίβασης της μάθησης διαρκούσης της μεταφραστικής πράξης; Πώς εκδηλώνεται η δημιουργικότητα του μεταφραστή; Πρόκειται για έννοια που αφορά αποκλειστικά τη λογοτεχνική μετάφραση ή μπορεί να νοηθεί στο πλαίσιο κι άλλων ειδών μεταφράσεων; Δύσκολες ερωτήσεις κι ακόμη πιο δύσκολες οι απαντήσεις. Μ’ αυτή τη μελέτη επιχειρούμε να προσεγγίσουμε ζητήματα της Διδακτικής της Μετάφρασης, με τα οποία ελάχιστοι έχουν ασχοληθεί, αξιοποιώντας γνώσεις και μεθοδολογικά εργαλεία, τα οποία μας προσφέρουν οι Γνωσιακές Επιστήμες. 

Το προσφέρω με όλη μου την καρδιά σε όσους με ενέπνευσαν!
Μιχάλης Πολίτης
Κέρκυρα, 12 Δεκεμβρίου 2012

http://www.academia.edu/2280493/_

Περιεχόμενα του βιβλίου

Πρόλογος

Εισαγωγή

1. Η συμβολή της Γνωσιακής Ψυχολογίας στην κατανόηση της μεταφραστικής διαδικασίας

1.1 Η γνωσιακή διάσταση της μεταφραστικής πράξης

1.1.1 Τα προδρομικά εγχειρήματα

1.1.2 Ζητήματα επιστημολογικής φύσης

1.1.2.1 Διεύρυνση του πεδίου της Επιστήμης της Μετάφρασης

1.1.2.2 Ζητήματα μεθοδολογίας

1.1.3 Πεδία δυνατής εφαρμογής των πορισμάτων

1. 2 Η συμβολή του γνωστικού συστήματος του μεταφραστή κατά την επεξεργασία πληροφοριών διαρκούσης της μεταφραστικής διαδικασίας

1.2.1 Η αισθητηριακή μνήμη

1.2.2 Η βραχύχρονη μνήμη και η μνήμη εργασίας

1.2.3 Η μακρόχρονη μνήμη

1.3 Η μετάφραση ως κατάσταση προβλήματος

1.3.1 Η έννοια της κατάστασης προβλήματος

1.3.1.1 Τα συστατικά στοιχεία της κατάστασης προβλήματος

1.3.1.2 Τύποι προβλημάτων

1.3.2 Η μετάφραση ως κατάσταση ιδιαιτέρως σύνθετου προβλήματος

1.3.3 Ο «χώρος του προβλήματος» στο πλαίσιο της μετάφρασης

1.3.3.1 Μακροσκοπική νοητική αναπαράσταση

1.3.3.2 Αναλυτική νοητική αναπαράσταση

2. Οι γλωσσικές δεξιότητες και οι εγκυκλοπαιδικές γνώσεις του εκπαιδευόμενου μεταφραστή

2.1 Γλωσσικές δεξιότητες του εκπαιδευόμενου μεταφραστή

2.1.1. Το επίπεδο γλωσσομάθειας των εκπαιδευόμενων μεταφραστών

2.1.2 Το επίπεδο γλωσσομάθειας των εισαγομένων στο ΤΞΓΜΔ

2.1.3 Ενίσχυση της γλωσσομάθειας των εκπαιδευομένων μεταφραστών στο πλαίσιο των σπουδών τους στο ΤΞΓΜΔ

2.2 Οι εγκυκλοπαιδικές γνώσεις του εκπαιδευόμενου μεταφραστή

2.2.1 Ο γνωσιολογικός εξοπλισμός των εισαγομένων φοιτητών σε τμήματα μετάφρασης και διερμηνείας. Η περίπτωση της ESIT

2.2.2 Ο γνωσιολογικός εξοπλισμός των εισαγομένων φοιτητών στο ΤΞΓΜΔ και ο εμπλουτισμός του κατά τη διάρκεια των σπουδών τους

3. Στρατηγικές και μεθοδολογικές επιλογές του μεταφραστή

3.1 Μεταφραστική στρατηγική

3.1.1. Η έννοια της μεταφραστικής στρατηγικής

3.1.2 Η χάραξη της μεταφραστικής στρατηγικής

3.1.2.1 Η στρατηγική ανάλυση

3.1.2.2 Η επιλογή στρατηγικής

3.1.2.3 Η εφαρμογή της στρατηγικής

3.2 Μεταφραστική μεθοδολογία

3.2.1 Η διαδικασία της κατανόησης του προς μετάφραση κειμένου

3.2.1.1 Αναγνωριστικές κινήσεις

3.2.1.2 Η πρώτη έρευνα τεκμηρίωσης

3.2.1.3 Συστηματική ανάγνωση και ανάλυση του προς μετάφραση κειμένου

3.2.1.4 Εμβριθέστερη έρευνα τεκμηρίωσης

3.2.1 Η επανέκφραση

3.2.2.1 Η έννοια της επανέκφρασης

3.2.2.2 Επανέκφραση και στρατηγική σύνταξης μεταφράσματος

3.2.2.3 Η επανέκφραση και τα επίπεδα χειρισμού του λόγου

3.2.2.4 Επανέκφραση και γλωσσικές παρεμβολές. 119

3.2.3 Ο έλεγχος του μεταφράσματος και η αναθεώρηση

3.2.3.1 Μέθοδοι ελέγχου του μεταφράσματος

3.2.3.2 Παράγοντες που επηρεάζουν τη στάση του μεταφραστή.

3.2.3.3 Έλεγχος μεταφράσματος και μεταφραστικά λάθη

4. Γνωσιακοί παράγοντες που επενεργούν στη διαδικασία αντιμετώπισης μεταφραστικών δυσκολιών

4.1 Η μεταβίβαση της μάθησης

4.1.1 Ορισμός της έννοιας της μεταβίβασης της μάθησης

4.1.2 Πρόκειται για ενσυνείδητη ή ασύνειδη ενέργεια;

4.1.3 Η μεταβίβαση της μάθησης και η διδασκαλία της μετάφρασης.

4.2 Δημιουργικότητα και μετάφραση.

4.2.1 Η έννοια της δημιουργικότητας.

4.2.2 Η δημιουργικότητα στη μετάφραση, στο πλαίσιο της ιστορίας της μεταφρασιολογικής σκέψης

4.2.3 Πώς εκδηλώνεται η δημιουργικότητα κατά τη μεταφραστική διαδικασία;

4.2.4 Δημιουργικότητα και διδακτική πράξη

4.3 Ανασταλτικοί παράγοντες στη διαδικασία διαχείρισης μεταφραστικών δυσκολιών

5. Κριτική προσέγγιση της μεταφραστικής δεινότητας

5.1. Εννοιολογικοί περιορισμοί

5.2 Κριτική προσέγγιση

5.2.1 Μεταφραστική δεινότητα, μετάφρασμα και μεταφραστική επιδεξιότητα

5.2.2 Μεταφραστική δεινότητα και γνωσιολογικός εξοπλισμός

5.2.3 Μεταφραστική δεινότητα και η δυσκολία των προς μετάφραση κειμένων

5.2.4 Μεταφραστική δεινότητα και έρευνα τεκμηρίωσης

5.2.5 Μεταφραστική δεινότητα και μνημονικό σύστημα.

5.2.6 Βασικές διαφορές μεταξύ έμπειρων και αρχάριων μεταφραστών

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Βιβλιογραφία